Perakende sektöründe İnsan Kaynağındaki en büyük sorun orta kademe yöneticileri olan Mağaza Müdürü bulmak, yetiştirmek ve bunu için yapılan hatalarıdır.
Evet beyaz yaka çalışanlar veya Mavi yaka Mağaza çalışanlarını bulmak nispeten zor olsa bile Perakendenin büyüme hızına göre mağazaların başına Mağaza Müdürleri bulmak, yetiştirmek bu kadar kolay değildir. Bu yazımda Mağaza Müdürü bulmada ve yetiştirmede yapılan hatalara değineceğim.
Mağaza Müdürü Perakendenin en kilit pozisyonudur. Çünkü ne kadar sistemden kontrol ediyorum, Bölge Müdürü ile denetliyoruz dense de Mağaza Müdürü Mağazasında hep tektir. Onun müşterilerinize, çalışanlarınıza, ürünlerinize ve markanıza nasıl davrandığını bilemezsiniz.
Mağaza Müdürü rol modeldir. Mağaza sistemi kuracak, kontrol edecek, geliştirecek kişi odur. Yaptığı her davranışla personele örnek olmalıdır. Mağaza personelinin yaptığı bir çok davranışı incelersek Mağaza Müdürlerinin kötü davranışlarını taklit ettiğini görürüz.
Hızlı büyüme veya çalışana değer vermeme sonucu ortaya çıkan Mağaza Müdürü ihtiyacında ya içeriden hazır ve uygun olmayan terfiler veya dışarıdan farklı perakende kültürü almış kuruma uygun olmayan Mağaza Müdürleri seçerek bu açıklar kapatılmaya çalışılmaktadır.
Hem içeriden uygun olmayan seçimler, hem de dışarıdan alınanlar her halikarda çalışanlarda şirkete güvensizlik ve motivasyon düşüklüğüne sebep olmaktadır.
Daha sonra tüm perakendeciler “Mağaza Müdürlerinin kalitesinden” memnun olmadıklarını söyler ve çözüm aramaya başlarlar.
Mağaza Müdürü evet önemli bir pozisyondur. Bu nedenle bu pozisyonla ilgili tüm süreçler çok iyi tasarlanmalıdır. Unutmayalım ki bir şey almak için bir şey vermek gerekir. Bu nedenle İyi mağaza Müdürlerine sahip olmak için süreçlerin iyi planlanması gerekir.
Kendimize sormalıyız Mağaza Müdürlerimi yetiştirmek için ne yaptım. Şunları da duyar gibiyim onlara en iyi eğitim firmalarından eğitimler aldırdım hiçbir faydasını görmedim.
Maalesef ki yapılan en büyük hatalarından birisi de dikkasiz ve özensiz seçilen eğitimler Mağaza Müdürlerini eğiteceği ve motive edeceği yerde tam tersi kuruma göre yanlış veya kuruma güvenini azaltan bilgilerle yükleniyor.
Aşağıda Mağaza Müdürü yetiştirme, seçme ve eğitimlerinde dikkat edilmesi gerekleri konuları başlıklar halinde paylaşacak olursak;
İçeriden Mağaza Müdürü Yetiştirmede dikkat edilecekler;
- Kariyer yollarınız açık olsun, tüm personeliniz bunu bilsin. Bu sürecin çok adil olduğuna inansın.
- En büyük yanılgılardan biride iyi satış elemanı, iyi bir kasiyer, gece gündüz şirkette yatan, şirketine sahip çıkan çalışanı seçme yönünde bir eğilim vardır. Bu en büyük hatadır. İyi bir personeli kaybeder, kötü bir mağaza müdürüne sahip olursunuz.
- Seçilenleri daha sonra işten çıkarmak istemiyorsanız,
- Seçerken çok dikkatli olun
- Bir deneme süresi koyun (Unvan vermeden veya ara kademe oluşturarak)
- Deneme sürecinde iyi gözlemleyin
- Süreç sonunda yönetici yetkinliklerinin olduğuna veya geliştirebileceğine emin olun.
- Potansiyeli olan ama şirkete veya yönetimine bir şekilde küsmüş ama şirketini bırakmayan personellerini unutmayın.
- Mağaza mavi yaka personeli seçimlerinizde şirketinizin büyüme hızına ve ihtiyacınız oranında yatırım yapılabilecek personeller seçmeniz de seçmeniz gerekir. Bunun için iyi bir İK kariyer politikası oluşturmanız lazım.
- Yani çok yavaş büyüyorsanız seçtiğiniz Mavi yakaların hepsini potansiyel yönetici olabilecek kişilerden seçmeyin. Onlara kariyer veremediğiniz için turnover’ınız yüksek olacaktır. Ama hızlı büyüyorsanız her seçeceğiniz mavi yaka potansiyel yönetici olacak kapasitede olmalıdır. Bu oranı siz hesaplamalısınız.
- Potansiyel personelleri performanslarına göre belirleyin. Bunu Mağaza Müdürlerinin, Bölge Müdürlerinin önerisinin yanında Yetkin İK’cılarınızın ölçümlenmiş kararlarına saygı gösterin.
- İçeriden yetiştirmelerde, Çalışanların kendi mağazalarında değil farklı mağazalarda yetiştirilmelerini sağlayın.
- Yetiştirmeye karar verdiğiniz çalışanlarınıza hedeflerinizi ve beklentilerinizi sözlü ve yazılı olarak paylaşınız. Zayıf olan yetkinliklerini belirleyiniz ve onları geliştirmek için eğitim planları yapınız.
Dışarıdan Mağaza Müdürü seçmede dikkat edilecekler;
- Kurumunuz yapısına uyum sağlayabilecek kişileri seçin,
- Hedeflerinize ve beklentilerinize uygun Mağaza Müdür yetkinliklerine sahip olup olmadıklarını ölçün
- Kurumunuza oryantasyonunda özel programlar hazırlayın ve çok sıkı takip edin, yalnız bırakmayın
- Kurumunuzun şu anki veya hedefinde ki beklenen potansiyele performansları yakın olanları seçin. Çok yüksek olanlar veya çok düşük olanları kısa vade de kaybetme ihtimaliniz yüksek.
- Öyle potansiyele sahip olmalılar ki içerideki personel onları kabullenebilmesi yüksek olsun.
- Alırken kısa ve uzun vadeli hedeflerini öğrenin. Bu hedefleri sizin şirketinize veremeyecekseniz onları seçmeyin. Çünkü birçoğu çok kısa vadede Bölge Müdürü olmak veya Genel Müdürlüğe geçmek isterler.
- Dışarıdan alınan mağaza müdürlerinde en çok dikkat edilecek şey, eski kurum kültürlerini ve iş yapma alışkanlıklarını şirketinize getirmeleridir.
- Bu nedenle değişime ve gelişime açık olan ama aynı zamanda uyum sağlama yetkinliği de olmalıdır.
Mağaza Müdürü eğitimlerinde dikkat edilecekler;
- Eğitim ihtiyaçları bireysel olarak net belirlenmelidir.
- Potansiyeli olmayan kişilere eğitim vermeye çalışılmamalıdır.
- Eğitimler hazırlanmadan önce şirketin Hedefi, Mağaza Müdüründen beklentileri ve iş yapış şekillerini ve süreçlerinin net olması ve bunların onlarla paylaşılması gerekir.
- Dışarıdan hazır paket eğitim değil, şirketin ihtiyaçlarına göre şekillendirilmiş eğitimler yapılmalıdır.
- Eğitimler sonunda mutlak koçluk almalıdırlar.
- Daha önce aldıkları eğitimler ve aldıkları zamanlar belirlenmeli bu eğitimlerin etkinlikleri ölçümlenmeli ve kişinin ihtiyacı olmayan bir eğitim zorla verilmemelidir.
- Eğitim veren kişilerin saha tecrübesi olan kişiler olmasına dikkat edilmeli, eğitimler akademik dille değil, günlük yaşam ile bağdaştırılmalıdır.
- Aldıkları bu eğitimin kariyerlerinde ki etkisini net bilmeli.
- Eğitimlerinde istenilen yetkinliklerin haricinde eğitim içeriklerinde perakende de ki Mağaza Müdürlerinin zayıf yönlerinden bir kaçı olan geri bildirim, denetim, yetiştiren yönetici ve rol model olma konularında da bilgiler verilmelidir.
Burada dikkat edilmesi gereken bazı başlıklardan bahsettim. Tabii burada daha birçok husus bulunmaktadır.
Eğer Mağaza Müdür kalitenizden memnun değilseniz, Seçme, yerleştirme, tutundurma ve eğitim süreçleriniz gözden geçirmenizi tavsiye ederim.
Saygılarımla,
Ahmet KİK